Zaterdag, ruim een week geleden... Ik sta op de Vismarkt in Groningen. Op een vol plein én met volle handen. Het bord dat ik draag, is zwaar. Ik sta te wachten, samen met heel veel andere mensen. Bijzonder is dat we allemaal hetzelfde doel voor ogen hebben.

Ondanks dat iedereen hier een eigen verhaal heeft, willen wij dezelfde boodschap uitdragen: #respectvoorgroningen. Zelf maak ik mij behoorlijk lang zorgen over de gevolgen van de gaswinning. Daarover schrijf ik af en toe (voor een overzicht, zie onderaan). Een poging tot een samenvatting: het is al jaren bekend dat de gaswinning schade veroorzaakt. Aardbevingen als gevolg van de gaswinning zorgen voor scheuren, schade en onveiligheid. Teveel mensen komen in een slopende procedure terecht. Hierbij kan de schade-afhandeling zelfs jaren in beslag nemen. Ondertussen stoppen de aardbevingen niet. Ik vind het onvoorstelbaar wat er allemaal gaande is, met name om het feit dat onze overheid niet van plan lijkt om tot een fatsoenlijke oplossing te komen.

Voor mijn gevoel zitten de scheuren nu overal; niet alleen in muren, maar ook in mensen.

Sterker nog: tegen alle afspraken in, is door demissionair minister Blok bepaald dat er toch extra gas uit de grond moet worden gehaald. De Groninger Bodembeweging stelt in dit artikel, naar aanleiding van de de keuze van EZK om de gaskraan verder open te draaien: "Een overheid mag en kan niet zo lichtzinnig met de veiligheid van haar burgers omgaan."

Persoonlijk ervaar ik dat die lichtzinnigheid richting Groningen behoorlijk aanwezig is, als ik het nieuws volg. Zo kwam begin januari een reeks postcodes in aanmerking voor subsidie om huizen te verduurzamen. Hiervoor werd echter veel te weinig geld uitgetrokken. Dat is op zichzelf al schaamtevol te noemen, aangezien in deze provincie voor miljarden aan gas uit de grond is gehaald. Een bizarre postcodeloterij werd het. Tienduizenden mensen stonden in de kou, bij hun gemeentehuis of in een digitale wachtrij. Om er na uren achter te komen dat het voor niks was...  Die blunder wordt gelukkig gerepareerd, maar dit had nooit mogen gebeuren. Als klap op de vuurpijl werd ook nog besloten om de kinderhartzorg weg te halen uit Groningen. Hierdoor dreigt er veel kennis en kunde verloren te gaan. Volgens het UMCG is bij deze beslissing geen rekening gehouden met goede regionale spreiding van complexe kindergeneeskunde en is de impact voor patiënten in Noord-Nederland enorm.

Dus hoezo: respect voor Groningen?

Er is veel, heel veel, voor nodig om Groningers boos te krijgen. Toch hebben de overheden dit voor elkaar gekregen; door de gaskraan verder open te draaien, niet (voldoende) op te komen voor gedupeerden en het willen sluiten van het kinderhartcentrum. Met als gevolg dat er nu zo'n tienduizend mensen meedoen aan een fakkel-protest in het centrum van Groningen. Via deze link is trouwens de livestream van het Dagblad van het Noorden terug te kijken. Volgens het Dagblad van het Noorden zijn daarnaast ook nog 232.537 fakkels aangestoken om solidariteit te tonen. Hartverwarmend vind ik dat.

Voor mij persoonlijk is er ook heel veel nodig om te demonstreren – corona vind ik namelijk nog steeds erg spannend ‐ en mezelf te voegen in de menigte. Maar het is nodig. René heeft een mobiele lichtkrant gemaakt. Omdat het een zwaar object is, lopen we daar afwisselend mee. Voor de lichtkrant heb ik een aantal korte zinnen bedacht die tijdens de wandeling worden geprojecteerd, zoals: Stop met plunderen, Rutte, stop met jokken, Blijf af van Groningen. Gaskraan dicht en Groningen is BOOS!!!. Het zijn oneliners. Eigenlijk valt er zoveel meer te zeggen dan dat, maar voor nu is het vooral belangrijk om hier te zijn.

We trekken allemaal door de binnenstad. Vastberaden, maar gemoedelijk. Om mij heen branden talloze fakkels. Vele spandoeken met hartenkreten. Toeterende tractoren langs de route. Mede-demonstranten die vriendelijk lachen en praten. We worden toegezwaaid door mensen die vanaf hun balkon de fakkeltocht volgen.

Op dit moment is iedereen met elkaar verbonden. Maar wat gaat er daarna gebeuren?

Wat mij vooral bijblijft, is de fantastische sfeer van deze fakkeloptocht. De organisatie heeft dit evenement strak geregeld, er zijn geen rellen – helaas is dat tegenwoordig ook bijzonder te noemen – en we hebben massaal onze stem laten horen. Hopelijk gaat onze boodschap verder dan alleen Noord-Nederland en komen er positieve veranderingen.

Terugkijkend op dit alles, ben ik erg blij met het feit dat de regionale media erbij waren om alle verhalen te verslaan. Toch mis ik de urgentie bij de landelijke televisie-zenders: Groningen vormde in ieder geval geen groot item in de journaals. Daarover kan ik mij nu heel druk om gaan maken, maar dat ga ik niet doen. Dat heb ik namelijk al veel eerder gedaan. In 2017 om precies te zijn, toen ik zelf voor de allereerste keer meeliep met een fakkeloptocht voor Groningen. Vreemd: als ik mijn belevingen uit 2017 en 2022 met elkaar vergelijk, dan lijkt er na al die tijd weinig te zijn veranderd.

Een klein onderzoekje tussendoor...

Nu ik alles over Groningen zo op een rij zet, meen ik mij te herinneren dat er zelfs vóór 2017 al een fakkeloptocht werd georganiseerd. Wacht, ik zoek het even op. Ik kom uit op deze pagina. Hallo mensen van Historiek, waarom deze sponsoring door Shell?

Google weet het. In 2014 werden er al protesten georganiseerd tegen de gaswinning, op 15 januari 2016 werd er een fakkeltocht in Groningen gehouden onder de noemer 'Gas Terug!' en er waren fakkeloptochten in 2017, 2018 en 2022. Met de laatste drie demonstraties heb ik meegelopen. En toch…

Respect zou voor iedereen vanzelfsprekend moeten zijn.

Na alle jaren van gaswinning, aardbevingen, beloftes, procedures en demonstraties, blijft Groningen nog steeds achter met lege handen. Ik vind het absurd dat we op de barricades moeten voor iets dat vanzelfsprekend zou moeten zijn: respect. Dat het altijd nodig was en nog lange tijd zo zal blijven, vind ik misschien wel de grootste schande van dit alles. Het maakt mij kwaad. Daarom kan ik nu niet anders dan af te sluiten met de laatste woorden van mijn blog uit 2017: "Tot het vertrouwen van de Groningers is hersteld en iedere gedupeerde is gecompenseerd, zijn er ongetwijfeld heel veel nieuwe fakkels bijbesteld."

#respectvoorgroningen

Eerdere artikelen over de gevolgen van de gaswinning op ingriddevries.com

• De grote onmacht van het Gronings gas, 24 januari 2017


• De fakkeloptocht in Groningen (en over waarom ik daarna de neiging had om de televisie uit het raam te gooien, 9 februari 2017


• Actie-breien: hartjes tegen de gasboringen, 19 april 2017


• Een aardbeving onder de fundering, 6 augustus 2019