Morgen mag er gestemd worden. Mezelf kennende sta ik dan met mijn rode potlood te zweven over alle namen en lijsten. "Iene miene mutte" wordt het nog net niet; daarvoor zijn de belangen te groot. Ik wil vooral niet dat ik bij een partij uitkom waarop ik juist niet wil stemmen. Maar wie blijft er over om te kiezen?

Wat niet echt meehelpt, is dat we al weken worden overladen met peilingen. PVV of VVD… Wordt toch Groen Links het grootst of is de SP bezig met een inhaal-race? Ik vind het allemaal nietszeggende speculaties die uiteindelijk de kiezers kunnen beïnvloeden; dat vind ik een slechte zaak. Vandaar dat het woord 'peiling' bij mij zo'n beetje gelijk staat aan de uit-knop van de televisie.

Brexit, de winst van Trump, het referendum over Oekraïne… Bij dit alles zaten de peilingen ernaast.

Bovendien: peilingen hebben weinig betekenis, lijkt mij, als de meerderheid van alle kiezers nog aan het zweven is. Mensen zoals ik. Voor mij zijn peilingen vooral bedoeld als stemmingmakerij en diezelfde indruk krijg ik bij de meeste debatten (een positieve uitzondering vind ik het debat van het Jeugdjournaal). Alles draait om winnen of verliezen. Dat leidt ertoe dat sommige mensen strategisch willen gaan stemmen, in plaats van op de partij die ze voor ogen hebben.

Misschien heb ik teveel naar Wie Is De Mol gekeken de laatste tijd en zie ik overal complotten. Toch valt 'strategisch stemmen' voor mij niet te begrijpen. Als je op een andere partij stemt (met andere idealen), dan kun je er zeker van zijn dat jouw stem niet vertegenwoordigd is in de Tweede Kamer. Arjen Lubach had het hier vorige week ook nog over in zijn programma Zondag Met Lubach. Hij bracht het als een voorzichtig ideetje… Gewoon op de partij stemmen die je wilt; wat een mooi plan! Dat zou vanzelfsprekend mogen zijn.

Hoe welbespraakt politici zijn of hoeveel zetels er volgens de peilingen worden gewonnen, uiteindelijk gaat het erom wat er morgen met dat rode potlood gebeurt.

Voor mezelf is het in ieder geval duidelijk dat ik niet strategisch ga stemmen. Ik ga voor verstandig stemmen: een goedbedoelde poging om voor een rechtvaardige partij te kiezen. Ik wil een persoon kiezen die vrij is van onbesproken gedrag. Politici zitten immers niet alleen voor zichzelf in de kamer, maar moeten opkomen voor de burger. De politiek gaat vooral over 'normaal doen' de laatste tijd. Freek de Jonge zei het mooi in zijn verkiezingsconference (2017): eigenlijk zouden we juist iets bijzonders moeten doen. Nu kom ik op het punt dat ik blijf zweven. Want welke partij is rechtvaardig te noemen? De gevestigde partijen hebben veel loze beloftes gedaan. Er zijn moeilijkheden en zorgen, waarvoor weinig oog is. Debatten lijken vooral om deze vraag te draaien: wie is de mol meest populaire politicus? Belangrijker vind ik: hoe gaan we respectvol om met de samenleving en hoe kunnen problemen worden voorkomen en daadwerkelijk worden opgelost?

"En de stemwijzer dan? Je weet dan meteen alle partijstandpunten. Of toch niet?"

Bij de vragen uit de stemwijzer moet je aangeven of je het 'eens' of 'oneens' bent, ik kan daar persoonlijk niks mee. Het is zo zwart-wit. Bovendien: als je het ergens niet mee eens bent, wat zegt dat dan over een politieke kleur? Neem nou stelling 5 van de stemwijzer: "De teelt en verkoop van wiet moet legaal worden." Je kunt het daarmee volstrekt oneens zijn, omdat je anti-wiet bent. Maar misschien kies je voor 'oneens', omdat je van mening bent dat ook harddrugs gelegaliseerd moeten worden; een hele andere reden met dezelfde uitkomst.

Bovendien is in die hele stemwijzer niets te vinden over een paar zaken waar ik mij zorgen over maak. Zo wordt er geen woord gesproken over de gaswinning in de provincie Groningen (hier heb ik uitgelegd wat ik daarvan vind); wat naar mijn idee echt een verkiezingspunt moet zijn. Overigens lijkt de stemwijzer van De Speld iets dichter in de buurt te komen bij mijn visie. ?

Het is niet te doen: een betrouwbare politieke partij vinden die opkomt voor de burger, doet wat het belooft, oog heeft voor het milieu, een alternatief biedt voor de gaswinning en geen mens buitensluit. Wat mij betreft zouden deze zaken normaal moeten zijn, maar de huidige regering heeft op deze gebieden grote steken laten vallen. Al zeggen ze dat 'normaal doen' de norm zou moeten zijn.

"Ik voel me 1000% betrokken," zegt de minister-president: "En de gaswinning is gehalveerd." Niet waar.

Ik zie onze premier nog zitten bij Pauw en Jinek, vorige week. Nadat hij eerst verkondigt dat mensen in de bijstand geen recht hebben op vakantiegeld (zijn mening), volgt er een confrontatie met bezorgde Groningers. Er wordt gelogen over aantallen (alleen al het begrip '1000%'; dat lijkt mij wiskundig gezien onjuist). Er wordt gelogen tegen mensen. Heel 'normaal' allemaal. Een gesprek om het probleem van de 'boze Groningers' uit te leggen, blijft uit.

Door dit alles is mijn eerste neiging om nooit meer wat te doen met dit politieke gedoe; het is echt voor het eerst dat ik overwogen heb om niet te stemmen. Toch is dit voor mij een teken om dan juist wél naar het stemhokje te gaan. Want: als je nergens voor kiest, dan weet je zeker dat er niks gaat veranderen. De juiste veranderingen zijn nu meer nodig dan ooit.

Het gaat dus niet zozeer om 'normaal doen' maar om de juiste dingen doen. Gisteravond verwoordde cabaretier Freek de Jonge dat prachtig in zijn verkiezingsconference: "Normaal, nee. Doe iets bijzonders!" Dus: laten we morgen met ons allen doen wat nodig is. Stemmen dus... Als iedereen daarbij zijn/haar verstand en hart volgt in plaats van de peilingen, dan komt het goed.

In de tussentijd blijf ik nog een tijdje zweven tussen een paar partijen. Ik zweef echter niet zomaar. Ik zweef weloverwogen…