Dikke stress. Mijn papieren rijbewijs verloopt binnenkort. Mijn paniek is groot. Niet omdat ik mijn rijbewijs acuut nodig heb, maar omdat ik daarvoor een nieuwe pasfoto moet maken. Die moet helemaal goed zijn. Mijn paspoort is namelijk ook al bijna verlopen…

Vijf jaar geleden verliep het maken van een pasfoto voor mijn paspoort lichtelijk rampzalig. Ik kreeg toen voor het eerst te maken met de nieuwe regels. Haar achter de oren, schouders in de juiste hoek, bril af, mond gesloten houden en vriendelijk kijken. Met name het gedeelte 'mond dicht' vind ik verschrikkelijk. Sowieso is het lastig om mijn mond te houden. Voor de foto vind ik het ook geen aanwinst, aangezien ik nou eenmaal niet de lippen van Angelina Jolie heb. Het resultaat: ik sta op de foto als een hertje die in de koplamp kijkt. Mijn mond staat in een soort van scheve streep als halfslachtige poging om het geheel een vriendelijke uitstraling te geven.

Ik raakte vorig jaar bijna in de problemen op de luchthaven in Dubai, omdat de automatische gezichtsherkenning mij niet herkende. Blijkbaar kijk ik 'in het echt' anders dan de persoon die in mijn paspoort staat. Dat had toen ongetwijfeld te maken met de nachtvlucht daarvoor, in combinatie met turbulentie. De douanebeambte verzocht mij vriendelijk maar dringend om mijn slaperige ogen wat meer open te sperren. Na mijn hertje-in-koplamp-blik mocht ik doorlopen en kreeg ik een nieuw stempel in mijn paspoort.

Ik word blij van paspoort-stempels. Ik heb er een aantal mogen verzamelen en wil er even niet aan denken dat er binnenkort weer een leeg boekje voor me ligt. Zonder herinneringen aan Thailand, Indonesië, Dubai, Maleisië en de Filipijnen. Maar met een nieuwe, rare foto erin. Hoewel ik er weinig gebruik van maak, koester ik ook mijn rijbewijs. Al is het alleen maar omdat er een foto in staat waarbij het nog legaal is om mijn tanden te laten zien. Ik vind het jammer om dit te moeten vervangen in een plastic pasje met een pasfoto waarop ik niet mezelf ben.

Laatst ben ik toch maar weer naar de fotograaf gegaan voor een pasfoto. Ik doe mijn haar naar achteren. Vijf jaar geleden moest dit namelijk. "Dat hoeft niet hoor, laat het haar maar langs uw gezicht. Dat is leuker," zegt de fotografe.
Gelukkig, de regels lijken nu minder streng. Ik glimlach.
"Het is wel de bedoeling dat de mond gesloten blijft," zegt zij.
Ik denk: wat jammer en voel mijn gezicht betrekken. Flits!
"Probeer maar te lachen."
Ik kan dat nog steeds niet met mijn mond dicht en bedenk hoe dat moet. Ik staar suf in de lens. Flits-flits.

Ik kan kiezen uit een foto waar ik chagrijnig op sta en een foto met dezelfde blik als mijn paspoortfoto van vijf jaar geleden. Ik kies voor het laatste.
Dat een paspoort nu ook tien jaar geldig is en dat ik daardoor al die tijd tegen een rare foto ga aankijken, daar wil ik niet al te lang bij stilstaan.
Dat mijn rijbewijs straks ook dezelfde foto heeft, vergeet ik maar even.
En dat ik eigenlijk net zo goed dezelfde foto had kunnen gebruiken als op mijn oude paspoort, tja...

Ik bedenk vooral dat ik mijn officiële documenten zoveel mogelijk moet gebruiken voor de komende tien jaar. Wie weet slijt de pasfoto dan wel een beetje. Of krijg ik exotische stempels in mijn paspoort, waardoor de vreemde pasfoto na verloop van tijd minder gaat opvallen. Blijkbaar is ijdelheid ook een hele goede reden om op vakantie te gaan…